ৰাষ্ট্ৰীয়
শিক্ষানীতি-২০২০
ৰঞ্জুমণি মহন্ত
যোৱা
২৯ জুলাই তাৰিখে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে প্ৰায় তিনিটা দশকৰ পাছত দেশৰ প্ৰচলিত
শিক্ষানীতিৰ পৰিৱৰ্তন কৰি এক নতুন শিক্ষানীতি ঘোষণা কৰিছে৷ আনন্দৰ কথা যে এই নতুন
শিক্ষানীতি দেশখনৰ শিক্ষাব্যৱস্থালৈ কেইবাটাও বৈপ্লৱিক পৰিৱৰ্তন অনাৰ কথা ঘোষণা
কৰা হৈছে৷ ‘কা’-ৰ পৰা ‘পাৰিৱেশিক প্ৰভাৱ মূল্যায়ন অধিসূচনা
-২০২০’-লৈকে বিভিন্ন জনবিৰোধী স্থিতিৰ বাবে ভিন ভিন সময়ত
চৰকাৰখন সমালোচিত হ’লেও অলপতে ঘোষণা কৰা নতুন শিক্ষা নীতিৰ বাবে কিছু পৰিমাণে
হ’লেও প্ৰশংসা বুটলিবলৈ সক্ষম হৈছে৷
নতুন
শিক্ষানীতিয়ে আনিবলগা এটা উল্লেখযোগ্য পৰিৱৰ্তন হৈছে প্ৰচলিত শিক্ষা ব্যৱস্থাৰ
১০+২ আৰ্হিৰ আন্তঃগাঁথনিৰ পৰিৱৰ্তে ৫+৩+৩+৪ আৰ্হি প্ৰচলন৷
বৰ্তমান ব্যৱস্থাত শিশুৰ ৬ বছৰ বয়সৰ পৰা শিক্ষা গ্ৰহণ আৰম্ভ হোৱাৰ পৰিৱৰ্তে এই
নতুন নীতি অনুসৰি শিশুৰ শিক্ষা গ্ৰহণ আৰম্ভ হ’ব তিনি বছৰ বয়সৰ পৰা৷ বৰ্তমান
ব্যক্তিগত খণ্ডৰ বিদ্যালয়সমূহত প্ৰাক্প্ৰাথমিক শিক্ষাৰ গুৰুত্ব থাকিলেও চৰকাৰী
শিক্ষা ব্যৱস্থাত ই আছিল গুৰুত্বহীন৷ কিন্তু এতিয়া নতুন শিক্ষানীতিয়ে প্ৰাক্প্ৰাথমিক
পৰ্যায়ৰ শিক্ষাতো গুৰুত্ব প্ৰদান কৰিছে৷
নতুন
শিক্ষা নীতিয়ে আনিব খোজা এটা অতি বৈপ্লৱিক পৰিৱৰ্তন হৈছে ষষ্ঠ শ্ৰেণীৰ পৰাই ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক
বৃত্তিমুখী শিক্ষা প্ৰদানৰ ব্যৱস্থা৷ এই শিক্ষা নীতি কাৰ্যকৰী হোৱাৰ লগে লগে
ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক বিভিন্ন বৃত্তিমুখী শিক্ষাদান কৰাৰ লগতে কৰ্ম অভিজ্ঞতাৰ জৰিয়তে
তেওঁলোকক ব্যৱহাৰিক শিক্ষাও প্ৰদান কৰা হ’ব৷ এই ব্যৱস্থাই যে আমাৰ ভৱিষ্যৎ
প্ৰজন্মৰ বিভিন্ন বৃত্তিৰ মানুহৰ প্ৰতি থকা প্ৰচলিত দৃষ্টিভংগীৰ পৰিৱৰ্তন সাধন কৰি
সকলো বৃত্তিৰ মানুহকে সমদৃষ্টিৰে চাবলৈ শিকাব বুলি আশা কৰিব পাৰি ৷ ষষ্ঠ শ্ৰেণীৰ
পৰা আৰু এবিধ নতুন শিক্ষা দিয়াৰ ব্যৱস্থা কৰা হ’ব, সেয়া হৈছে
ক’ডিং (Coding) শিকোৱাৰ ব্যৱস্থা৷
নতুন
শিক্ষা নীতিয়ে আনিব খোজা আন এটা উল্লেখযোগ্য পৰিৱৰ্তন হৈছে দশম শ্ৰেণীৰ পাছত কোনো
ব’ৰ্ড পৰীক্ষাৰ ব্যৱস্থা নাথাকিব৷ অৰ্থাৎ হাইস্কুল শিক্ষান্ত পৰীক্ষা ব্যৱস্থাৰ
বিলোপ সাধন কৰা হ’ব৷ তদুপৰি বাৰ্ষিক পৰীক্ষাসমূহৰ বিলোপ সাধন কৰি তৃতীয় শ্ৰেণী, পঞ্চম শ্ৰেণী, অষ্টম শ্ৰেণী, দশম শ্ৰেণী আৰু দ্বাদশ শ্ৰেণীতহে কেৱল পৰীক্ষাৰ ব্যৱস্থা থাকিব৷ আনকি
বছৰি বছৰি দিয়া ৰিপ’ৰ্ট কাৰ্ডতো মাথোঁ শিক্ষকেই নহয়,
সহপাঠীসকলে আনকি ছাত্ৰ বা ছাত্ৰীগৰাকীয়ে নিজে নিজৰ বছৰটোৰ
প্ৰদৰ্শন মূল্যায়ন কৰাৰ সুবিধা থাকিব৷
আন
এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিৱৰ্তন হৈছে দশম শ্ৰেণী উত্তীৰ্ণ হোৱাৰ পাছত বিজ্ঞান, কলা বা বাণিজ্য বুলি কোনো বিভাগ নাথাকিব৷ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে নিজৰ
ইচ্ছানুসাৰে তেওঁলোকৰ পছন্দৰ বিষয় নিৰ্বাচন কৰি ল’ব
পাৰিব৷ অৰ্থাৎ উদাহৰণ স্বৰূপে পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ সৈতে বুৰঞ্জী পঢ়াতো কোনো বাধা
নাথাকিব৷
দ্বাদশ
শ্ৰেণীৰ পাছৰ পৰ্যায়ত নতুন শিক্ষা নীতিয়ে অনা আন এটা পৰিৱৰ্তন হৈছে মাল্টিপ্ল
এন্ট্ৰি-এক্জিট প্ৰগ্ৰেম৷ এই ব্যৱস্থাত কোনো এজন ছাত্ৰ বা ছাত্ৰীয়ে পঢ়ি থকা
পাঠ্যক্ৰমৰ পৰা আধাতে সলনি কৰিব খুজিলেও তেওঁলোকে শৈক্ষিক বছৰ হেৰুৱাবলগা নহয়৷
অৰ্থাৎ চাৰি বছৰীয়া পাঠ্যক্ৰম এটাৰ এবছৰৰ পাছতে যদি তেওঁলোকে পাঠ্যক্ৰম সলাব খোজে, তেন্তে সম্পূৰ্ণ কৰা প্ৰথম বছৰটোৰ বাবে তেওঁলোকে এখন চাৰ্টিফিকেইট লাভ কৰিব৷ তদুপৰি বিশ্বৰ এশখন শ্ৰেষ্ঠ বিশ্ববিদ্যালয়ক ভাৰতত তেওঁলোকৰ
কেম্পাছ স্থাপন কৰিবলৈ মুকলি কৰি দিয়া হৈছে৷
তদুপৰি
নতুন শিক্ষা নীতি অনুসৰি যিমান দূৰ সম্ভৱ পঞ্চম শ্ৰেণী পৰ্যন্ত ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক
তেওঁলোকৰ মাতৃভাষা অথবা আঞ্চলিক ভাষাত শিক্ষা প্ৰদানৰ ব্যৱস্থা কৰাটোও নতুন শিক্ষা
নীতিৰ এক উল্লেখযোগ্য দিশ৷ অৱশ্যে প্ৰতিখন বিদ্যালয়ৰ ওপৰতে এই নীতি বাধ্যতামূলক
হ’লে কৰ্মসূত্ৰে এখন ৰাজ্যৰ পৰা আন এখন ৰাজ্যলৈ বদলি হৈ থকা পিতৃ-মাতৃৰ সন্তানসকলে
যথেষ্ট পৰিমাণে অসুবিধাৰো সন্মুখীন হ’ব৷
নতুন
শিক্ষা নীতিত গোটেই শিক্ষা ব্যৱস্থাটোক কেন্দ্ৰীভূত কৰাৰ প্ৰয়াস থকা যেন অনুভৱ
হ’লেও সামগ্ৰিকভাৱে যে ই এক বলিষ্ঠ শিক্ষানীতি সেই বিষয়ে সন্দেহ নাই৷ এতিয়া মাথোঁ
অপেক্ষা ইয়াৰ সঠিক বাস্তৱায়নলৈ৷
অৱশ্যে
এই শিক্ষানীতিৰ ৰূপায়ণৰ দিশত আন্তঃগাঁথনিৰ ব্যাপক পৰিৱৰ্তনৰ
প্ৰয়োজন হ’ব। ই কিমান দূৰ সম্ভৱ হৈ উঠে সেয়া সময়তহে
পৰিলক্ষিত হ’ব।
ভ্ৰাম্যভাষ: ৯৪৩৫০৫০৭৪০
