চন্দ্ৰ শইকীয়া
সাহিত্য অকাডেমিৰ বঁটা প্রাপ্ত অজিৎ
কুমাৰ বৰুৱা(১৯২৬-২০১৫) একেধাৰে কবি, গীতিকাৰ, উপন্যাসিক,
সমালোচক, অনুবাদক আৰু ৰম্যৰচনাকাৰ। ‘জেংৰাই-১৯৬৩’ নামৰ বিখ্যাত কবিতাটিৰ জন্মদাতা হোৱাৰ পৰাই এই কবিজন ‘জেংৰাই কবি’ হিচাবেই প্ৰখ্যাত হৈ পৰে। উজনি মাজুলীৰ জেংৰাইমুখ অঞ্চলতে তিব্বতৰ পৰা ওলাই আহি প্ৰায় চাৰিশ বিয়াল্লিছ কিলোমিটাৰ পথ অৰুণাচল প্ৰদেশ, অসমৰ লক্ষীমপুৰ
আৰু ধেমাজি জিলাৰ মাজেৰে অতিক্ৰম কৰি ব্ৰহ্মপুত্ৰত পৰিছেহি ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ সৰ্ববৃহৎ
উপনদী সোৱণশিৰি।
নাওখনৰ ওপৰৰ ফালে উদং, কোনো ঢাকনি নাই৷
জিলিকি থাকিল আকাশৰ তৰাবোৰ। চাপৰিৰ ম’হৰ খুটি
বিলাকত ম’হৰ ডিঙিত বান্ধি থোৱা ঘন্টাবিলাকৰ জোকাৰণিৰ শব্দত
যেন ব্ৰহ্মাণ্ড সঙ্গীতহে বাজিল। তাকে শুনি কবিৰ মনত ভাব হ’ল,
হয়তো এয়েই চাপৰিৰ অৰণ্যৰ পৰা ওলাই অহা বাঘৰ চিনাকি ঘ্ৰাণত উধাতু খাই
কম্পিত হোৱা ম’হজাকৰ ডিঙিত আঁৰি থোৱা ঘণ্টাবিলাকৰ সঞ্চালনৰ শব্দ।
নৈখনৰ কোবাল সোঁতত পাক খাই আহি সশব্দে চাৰিওফালে
মেল খাই যোৱা পানীভাগৰ গোন্ধ, অন্ধকাৰ বিহ্বল ৰাতি নিৰ্জন নৈ চাপৰিত সম্ভাৱ্য বিপদৰ পৰা
মুক্তি বিচৰাৰ গোন্ধ,পানীত গেলি ওফণ্ডি উঠা মাছৰ গোন্ধ আৰু
ফটাবাঁহৰ টুকুৰাৰ মাজত আবদ্ধ গেলা পানীৰ গোন্ধবোৰ কবি আৰু তেওঁৰ সঙ্গিনীৰ অসহনীয়
হৈ পৰিল। নাৱৰ টিঙত শুই আকাশৰ তৰা আৰু চাপৰিৰ বোকা একেলগে দেখিলে। বাঘৰ গোজৰণিত ম’হৰ ঘণ্টা বজা আৰু নদীৰ পানীৰে দূৰৰ পৰা ভাহি অহা জলকুঁৱৰীৰ গীত একেলগে
বাজি কবি আৰু তেওঁৰ সঙ্গিনীৰ কলিজা কঁপালে। একেলগে বাজিল সকলো ধ্বনি, বেসুৰা সুৰীয়া হৈ।
ৰাতি দুপৰত মণিব পৰা সীমাৰ ভিতৰত নে
চকুৰ মণিৰ ভিতৰ ফালত দুকুৰা জুই(একুৰা নহয় কিন্তু) অহা-যোৱা কৰে নিবিড় অবিৰাম
ভাবে। কবি আৰু তেওঁৰ সঙ্গিনীৰ মাজত। ভয়লগা ধনগুলৈৰ জুই, যেন সময়ৰ আহ্বানত
যৌনতাৰ জুই, সংযমহীনতাৰ দুৱাৰদলিত পহৰাদাৰ জুই; নহ’লে দিনৰ পোহৰত সেয়ে হয়তো কবিৰ মৃত্যুত কলঙ্কৰ
অগনি জ্বলাব। কবি ভস্মীভূত হৈ জনমানসৰ পৰা বিদায় মাগিব
লাগিব। মানুহৰ লগতে থাকে এই সহোদৰ ভাতৃস্বৰূপ এই জুইকুৰা। ৰাতিৰ অন্ধকাৰত এইকুৰা
জুই জ্বলি উঠে। সেয়েহে কবিৰ তেজ মঙহেৰে সম্পৰ্ক থকা এই জুইকুৰাৰ ওচৰত কাতৰ অনুৰাধ,
এনে যৌৱনকাতৰ সময় বিলাকত জুইকুৰা যেন তেওঁৰ প্ৰতি সদয় হয়।
কবিৰ আক্ষেপ, চকুত কিয় এনে জুই
জ্বলে! দকৈ ভাবি চালে এইটো এটা সাধাৰণ কথা। মানৱ জীৱনত এনেবোৰ ঘটনা ঘটেই। সেয়েহে
ঘটনাটো সাধাৰণ ভাৱে লৈ পুৱাৰ পোহৰৰ লগে লগে জীৱনৰ নৌকাখনি পুনৰ সোঁৱণশিৰিত মেলি
দিলে। পুৱাৰ কুঁৱলীৰ ধূসৰতাৰ মাজতে হঠাতে দেখিলে জীৱনৰ সন্ধানত খাদ্য বিচাৰি এযোৰ গঙা-চিলনিয়ে
নদীখনৰ ওপৰত ঘূৰি আছে৷
‘জেংৰাই-১৯৬৩’ যুদ্ধোত্তৰ যুগৰ এটি ভাৱসমৃদ্ধ কবিতা। সময়ৰ চালনা শক্তিয়ে কবিৰ অৱচেতন
মনত প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰি সমস্ত কবিচিন্তা পৰিচালনা কৰিছিল। কবিমনত ভাৱৰ সুক্ষ্মতা
আৰু তীক্ষ্ণতা প্ৰকাশৰ আহিলা হিচাবে কবিয়ে কেতিয়াবা ভাৱবোধক, প্ৰশ্নবোধক আৰু সঘনাই ডটচিন বিলাকৰ ব্যৱহাৰ কৰিছিল। এই চিনবিলাকৰ প্ৰয়োগৰ
প্ৰভাৱতে কবিয়ে কম শব্দৰ ভিতৰতে মানুহৰ চেতন আৰু অৱচেতন মনৰ উৎকণ্ঠা, দ্বিধা, সংশয় আৰু এইবিলাক অতিক্ৰম কৰিবৰ বাবে
জীৱনটোকেই সহজ ভাৱে লৈ সাহস উন্মোচনৰ পথ প্ৰশস্ত কৰি পাঠকৰ সন্মুখত ডাঙি ধৰিবলৈ
সমৰ্থ হৈছিল।
‘আন্ধাৰ হোৱাৰ অলপ আগতেই’ তেওঁলোক ‘সোঁৱণশিৰিত’ পৰিল। কবিতাৰ আৰম্ভণিটোৱেই পাঠকৰ মনত
ভাৱৰ ঝঙ্কাৰ তোলে, প্ৰশ্নৰ অৱতাৰণা কৰে; কেনেকৈ তেওঁলোক নদীখনৰ পৰি গ’ল? কিন্তু পিছ মুহূৰ্ততেই কোৱা সোঁৱণশিৰিৰ এটিং পানীৰে আমাৰ নাৱৰ টিং ধুৱালোঁ
বোলা কথাখিনি পঢ়াৰ পিছতহে পাঠকে স্বস্তিৰ নি:শ্বাস এৰিবলৈ সমৰ্থ হয়। কেনেকৈ
তেওঁলোক নদীত পৰিল, এই চিন্তাৰ সমাধানকল্পে আমিও এজন পাঠক
হিচাবে ভাবি উলিয়াবলৈ সমৰ্থ হ’লোঁ যে, এটি সৰু, পাতল জলধাৰাৰে তেওঁলোকৰ নাওখন আহি আহি মূল
সোঁৱণশিৰি উপনদীখনত পৰিল। এনেকৈয়ে এটি গাৰ নোম শিয়ঁৰি উঠা মানসিক অৱস্থাৰ পৰা
পাঠক সকলে মুক্তি লাভ কৰিলে।
আকৌ চাব, নিজক অন্ধবিশ্বাসী বুলি ভাবিলেও যুক্তিৰ তুলাচনীৰে জুখি
চাব খোজা কবিয়ে ভয় শঙ্কাৰ মাজেৰেই ৰাতি হ’লত সোৱণশিৰিৰ চৰত
নাও চপালে; মনত এটাই সন্দেহযুক্ত যদিও সাহসৰ ভাব, এইযে চাপৰিৰ ডাঙৰীয়াই তেওঁলোকক ৰক্ষা কৰিব; এনে
ধৰণৰ নানান চেতন অবচেতন মনৰ ভাৱ, শঙ্কা আৰু ভয়ৰ মাজেদিয়েই
নৈ চাপৰিত ৰাতিটো কটাই ৰাতি পুৱালত তেওঁলোকে পুনৰ নাও মেলি
দিলে। এই সময়তে, কবিৰ মতে ‘হঠাতে
যেনেই লাগিল’, এজোৰ গঙা-চিলনীয়ে নদীখনৰ ওপৰত কুঁৱলীৰ
ধূসৰতাৰ মাজতেই জীৱনৰ সন্ধানত ঘূৰিবলৈ ধৰিলে।
কবিতাটিৰ নিৰ্মাণত
ব্যৱহাৰ হোৱা আঙ্গিক কলা-কৌশল:
নগাঁও, অসম-৭৮২০০৩,
মোবাইল নম্বৰ:৭০০২৪৪৩০৫৬৷
