অমৃত গোস্বামী
কালি জুপুকা মাৰি থাকিয়েই মই দিনটো কটালোঁ; গা-মন দুয়োটাই মোৰ কালি ভাল নাছিল৷ সন্ধিয়া সময়ত মনটো অকণমান সতেজ হওক বুলিয়েই মোৰ প্ৰিয় গান কেইটামানকে শুনিবলৈ লৈছিলোঁ৷ এনেদৰে কেইবাটাও গান শুনাৰ পাছত, এটা গান মোৰ বিশেষভাৱে ভাল লাগিল৷ যদিও গানটো আগতে মই বহুতবাৰ শুনিছো, এই গানটো কালি একে লেথাৰিয়ে মই ভালে কেইবাৰ শুনিলোঁ৷ গানটো সকলোৰে পৰিচিত – ‘মৰম’ নামৰ অসমীয়া বোলছবিখনত শিল্পী নমিতা ভট্টাচাৰ্যই গোৱা, মনুষ্যৰূপী ভগৱান শ্ৰীকৃষ্ণৰ চিত্তাকৰ্ষক শিশুলীলাৰ বৰ্ণনামূলক সুমধুৰ সেই গীতটো – ‘ৰুণু জুণু, ৰুণু জুণু ঘুঙ্গুৰা বজায়৷’ গীতটোৰ ৰচনা স্বনামধন্য গীতিকাৰ ৺কেশৱ মহন্তদেৱৰ আৰু গানটো সুৰ কৰিছিল অসমীয়া ছবিৰ প্ৰখ্যাত সঙ্গীত পৰিচালক শ্ৰীযুত ৰমেন বৰুৱাদেৱে৷
কাগজে-পত্ৰই ‘মিউজিক থেৰাপী’ৰ বিষয়ে অলপ-অচৰপ পঢ়িছোঁ৷ সঙ্গীতে বিষণ্ণতা দূৰ কৰি মনত ইতিবাচক প্ৰভাৱ পেলায়৷ দেহৰ অলস ভাব আঁতৰ কৰে৷ সঙ্গীত ৰোগীৰ সন্মুখত পৰিৱেশন কৰিলে বোলে ৰোগীৰ দুখ-কষ্ট বহু পৰিমাণে লাঘব হয়, মনৰ উদ্বেগ কমি আহে৷ আমাৰ দেশত এনেদৰে গান, বা অন্যান্য বাদ্য-যন্ত্ৰৰ সঙ্গীত শুনাই ৰোগী এগৰাকীক আৰোগ্য কৰি তোলাৰ এই প্ৰথা অতীজৰে পৰা প্ৰচলিত হৈ আহিছে৷ বিখ্যাত সঙ্গীতজ্ঞ তানসেনে হেনো এনেদৰে সঙ্গীত পৰিৱেশনৰ চিকিৎসা কৰিয়েই মোগল সম্ৰাট আকবৰৰ এগৰাকী ৰাণীক সম্পূৰ্ণ আৰোগ্য কৰি তুলিছিল৷ তদুপৰি যুদ্ধৰ সময়তো আঘাতপ্ৰাপ্ত সৈনিকক এনেদৰে সঙ্গীতৰ দ্বাৰাই চিকিৎসা কৰা পদ্ধতিও চলি আহিছে৷ আঘাতপ্ৰাপ্ত, যন্ত্ৰণা-কাতৰ সৈনিকক মৃদু সঙ্গীতৰ মূৰ্ছনাৰ দ্বাৰাই আঘাতৰ যন্ত্ৰণা লাঘৱ কৰিবৰ নিমিত্তে চেষ্টা কৰা হয় বুলিও পঢ়িবলৈ পাইছোঁ৷
যদিও কালি মই কেইবাৰো শুনা এই গানটো মোৰ আগতেও মাজে-সময়ে শুনা হৈছিল, কালি সন্ধিয়া গানটো শুনি মোৰ বিশেষ ভাল লাগিল৷ এই গানটো মোৰ খুৰাৰ ছোৱালী ভণ্টীয়ে আগতে বৰকৈ গাইছিল৷ তেওঁ স্কুলৰ পৰা আহি কবিপুলিত পানী দিয়াৰ সময়ত চিঞৰি চিঞৰি এই গানটো গোৱা মোৰ মনত পৰিল৷
সেই সময়ত আমাৰ প্ৰয়াত খুৰাই কিছু বাহুল্যৰূপতে কবিখেতি কৰিছিল৷ কবিপুলিত দুয়োবেলা পানী দিব লাগে৷ ৰাতিপুৱা খুৰাই পানী দিয়ে, কিন্তু দিনটো ঠিকা-ঠুকলিৰ কামত ব্যস্ত থকা খুৰাই আবেলি কবিপুলিত পানী দিবলৈ সময় উলিয়াব নোৱাৰে৷ গতিকে আবেলি পানী দিয়াৰ দায়িত্ব খুৰাৰ ডাঙৰ ছোৱালীৰ, অৰ্থাৎ ভণ্টীৰ৷ তেতিয়া খুৰাৰ বা আমাৰ ঘৰত, আন কাৰোবাৰ কাৰোবাৰ ঘৰত থকাৰ দৰে বজাৰত কিনিবলৈ পোৱা টিনৰ ‘জিৰজিৰি’ নাছিল৷
কে. এম. পি. কোম্পানীৰ নাৰিকল তেলৰ বা আন কিবা তেনে ধৰণৰ টেমা এটাৰ এফালৰ মুখখন খুলি আঁতৰাই পেলোৱা হয়, আৰু সিটোফালত গজালেৰে সৰু সৰু বিন্ধা কিছুমান কৰা হয়, পানী জিৰজিৰকৈ সৰকিবৰ বাবে৷ টেমাটোৰ খোলা থকা ফালটোৰ ফালে এহাত মানতকৈ অলপ দীঘল বাঁহৰ চাঁচি লোৱা গোটা নাল একোডাল লগাই দিয়া হয়৷ আহিলাটোৱে শেষত ভোজত ব্যৱহাৰ কৰা ডাঙৰ হেতা একোখনৰ নিচিনা আকৃতি লয়, আৰু সেইটোৰে পুলিবোৰত পানী দিয়া হয়৷ পুখুৰীৰ পৰা বাল্টিৰে পানী কঢ়িয়াই এইদৰে কবিপুলি আৰু শাকত পানী দিয়াই তেতিয়াৰ নিয়ম আছিল৷ আমাৰ ভণ্টীয়ে এই কামটো বৰ মনোযোগেৰে আৰু নিয়মীয়াকৈ কৰিছিল৷
গানটো একেলগে কেইবাবাৰো শুনাৰ পাছত ভণ্টীলৈ মোৰ বৰকৈ মনত পৰিল৷ ভণ্টীৰ লগত এতিয়া মোৰ যোগাযোগ প্ৰায় নথকাৰ দৰেই৷ বিয়াই-বাৰুৱে ঘৰলৈ গ’লেহে তেওঁক লগ পাওঁ৷ তেতিয়া অৱশ্যে কথা-বাৰ্তা পতা হয়৷ যি কি নহওক অমিয়া মাধুৰি সনা গীতটো শুনি শব্দাতীত আনন্দ অনুভৱ কৰি থকাৰ সময়ত ভণ্টীৰ কবিপুলিত পানী দি থকাৰ ছবিখন মোৰ চকুৰ আগত ভাহি উঠিল! কেতিয়াবাই ভণ্টীয়ে মোক দি থোৱা, তেওঁৰ নম্বৰটো বিচাৰি লৈ তেওঁৰ লগতে অকণমান কথা পাতোঁ বুলি ফোন লগালো৷ কিন্তু নোৱাৰিলোঁ৷ সিফালৰ পৰা ভণ্টীৰ মাত শুনাৰ পৰিবৰ্তে, ‘ডিছ নাম্বাৰ ইজ আউট অফ ছৰ্ভিচ’ বুলি অচিনাকি কাৰোবাৰ আৰু যান্ত্ৰিকভাৱে বাণীবদ্ধ কৰি থোৱা বাক্য এটাহে শুনিবলৈ পালোঁ৷
মিউজিক থেৰাপীৰ বিষয়ে যদিও সামান্য পঢ়িছিলো, আজি গান শুনাৰ উপকাৰিতাৰ বিষয়ে মই নিজেই প্ৰমাণ পালোঁ৷ গানটো এইদৰে কেইবাবাৰো শুনাৰ পাছত লাহে লাহে মই গাটো ভাল পাই উঠিলোঁ৷ ৰাতি মোৰ গভীৰ টোপনি আহিল; একেবাৰে ৰাতিপুৱা পাঁচ বজাতহে সাৰ পালোঁ৷
সঁচাকৈয়ে সঙ্গীতৰ মহিমা অপাৰ৷ ‘লঘু-গুৰু মাৰ্গীয় সঙ্গীতৰ মাজত নানা
প্ৰকাৰৰ চিত্ত-চাঞ্চল্যত ভুগিবলগীয়া হোৱা মানুহ মাত্ৰেই জীয়াই থকাৰ কিবা নহয় কিবা
অনুপ্ৰেৰণা সদায়েই বিচাৰি পায়৷’
