অন্যযুগ/


ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানী( Sports Psychologist)

  বুলজিৎ বুঢ়াগোহাঁই

 

ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানী হৈছে সেই বিশেষজ্ঞসকল, যিসকলে ক্ৰীড়াবিদৰ মানসিক মঙ্গল আৰু প্ৰদৰ্শন উন্নত কৰাত সহায় কৰে৷ তেওঁলোকৰ কৰ্ম ক্ষেত্ৰ ক্ৰীড়াবিদৰ বাহিৰেও, প্ৰশিক্ষক, অভিভাৱক, প্ৰশাসক, ফিটনেছ বিশেষজ্ঞ, শিল্পী আৰু সংগঠনলৈ বিস্তাৰিত৷ এই দৃষ্টিভংগীৰ লক্ষ্য হৈছে ক্ৰীড়াবিদৰ মানসিক আৰু আৱেগিক স্বাস্থ্যৰ সকলো দিশ পূৰ্ণাংগভাৱে সমাধান কৰা৷

ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানীসকলে ক্ৰীড়াবিদসকলক মানসিক চাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা, মনোযোগ উন্নত কৰা আৰু অনুপ্ৰেৰণা বজাই ৰখাত সহায় কৰে, যিবোৰ শীৰ্ষ প্ৰদৰ্শনৰ বাবে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ৷ ক্ৰীড়াবিদসকলৰ আঘাতৰ পৰা আৰোগ্য হোৱাটো মানসিকভাৱে প্ৰত্যাহ্বানজনক হ’ব পাৰে৷ ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানীসকলে ক্ৰীড়াবিদসকলক আঘাতৰ আৱেগিক আৰু মানসিক প্ৰভাৱৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাত সহায় কৰে আৰু পুনৰ্সংস্থাপন প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে তেওঁলোকক সহায় কৰে৷ ক্ৰীড়াত সফলতাৰ বাবে ফলপ্ৰসূ দলীয় গতিশীলতা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ৷ ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানীসকলে দলৰ ভিতৰত যোগাযোগ, বিশ্বাস আৰু সংহতি বৃদ্ধি কৰাৰ ওপৰত কাম কৰে৷ তীব্ৰ প্ৰশিক্ষণ আৰু প্ৰতিযোগিতাৰ বাবে খেলুৱৈসকলৰ মাজত বাৰ্ণআউট সচৰাচৰ হয়৷ ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানীসকলে বাৰ্ণআউটৰ লক্ষণবোৰ চিনাক্ত কৰাত সহায় কৰে আৰু ইয়াৰ পৰা প্ৰতিৰোধ আৰু পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে ৰণনীতি প্ৰদান কৰে৷ তেওঁলোকে খেলুৱৈসকলক ক্ৰীড়াৰ পৰা অৱসৰৰ পিছত নতুন কেৰিয়াৰলৈ পৰিৱৰ্তন কৰাত সহায় কৰে৷

ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানীয়ে বহু প্ৰকাৰৰ লোক আৰু সংগঠনৰ সৈতে কাম কৰে. যেনে- অপেছাদাৰী খেলুৱৈ  পৰা পেছাদাৰী  খেলুৱৈলৈকে, তেওঁলোকক নিজৰ সম্ভাৱনা বঢ়াবলৈ আৰু চাপৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ সহায় কৰে৷ প্ৰশিক্ষকসকলক খেলুৱৈসকলৰ মানসিক অৱস্থা বুজাত সহায় কৰা আৰু প্ৰশিক্ষণ ৰণনীতি উন্নত কৰা৷ অভিভাৱকক তেওঁলোকৰ সন্তানক কেনেদৰে কাৰ্যকৰীভাৱে সহায় কৰিব লাগে সেই বিষয়ে তেওঁলোকক নিৰ্দেশনা দিয়া৷ প্ৰশাসক আৰু ফিটনেছ পেছাদাৰীসকলক খেলুৱৈসকলৰ বাবে সহায়ক পৰিৱেশ সৃষ্টিৰ ক্ষেত্ৰত সহায় কৰে৷

এজন সফল ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানী (Sports Psychologist) হবলৈ হ’লে প্ৰাৰ্থীগৰাকীৰ  কিছুমান গুণ থকা দৰকাৰ, যেনে – ক্ৰীড়া আৰু মনোবিজ্ঞানৰ ওপৰত গভীৰ আগ্ৰহ থাকিব লাগে, সুন্দৰ আন্তঃব্যক্তিগত আৰু যোগাযোগ দক্ষতা থাকিব লাগে, বিশ্বাস গঢ়া আৰু গোপনীয়তা ৰক্ষা কৰা দক্ষতা থাকিব লাগে, আনক সহায় কৰাৰ ইচ্ছা, এজন ব্যক্তিয়ে সন্মুখীন হোৱা আৱেগিক আৰু মানসিক অস্থিৰতা সমাধান কৰাৰ প্ৰতি সহানুভূতি আদি ৷

মনোবিজ্ঞানৰ বিশাল ক্ষেত্ৰখনে বিশেষজ্ঞতাৰ এক বিস্তৃত পৰিসৰ মুকলি কৰে৷ শিক্ষাৰ্থীসকলে কলা বা বিজ্ঞানৰ যিকোনো এটা শাখা বাচনি কৰিব পাৰে আৰু মনোবিজ্ঞানত কলাত স্নাতক বা মনোবিজ্ঞানত বিজ্ঞানত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰিব পাৰে৷ ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানৰ দুবছৰীয়া স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী পাঠ্যক্ৰম গ্ৰহণ কৰিব পাৰে৷ ডিপ্ল’মা আৰু পি.এইচ.ডি. পাঠ্যক্রমো  অধ্যয়ন  কৰিব পাৰে৷

দেশৰ বিভিন্ন স্থানৰ লগতে অসমতো ‘মনোবিজ্ঞান (Psychology)’ত শিক্ষা গ্রহণ কৰিব পৰা শিক্ষানুষ্ঠান আছে৷ গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয় (http://www.gauhati.ac.in), ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয় (http://www.dibru.ac.in), কটন বিশ্ববিদ্যালয় (https://cottonuniversity.ac.in), অসম মহিলা বিশ্ববিদ্যালয় (https://www.awu.ac.in), লোকপ্ৰিয় গোপীনাথ বৰদলৈ আঞ্চলিক মানসিক স্বাস্থ্য প্ৰতিষ্ঠান, তেজপুৰ (https://www.lgbrimh.gov.in), অসম ডনব’স্ক’ বিশ্ববিদ্যালয় (https://www.dbuniversity.ac.in), অসম ডাউন টাউন বিশ্ববিদ্যালয় (http://www.adtu.in), ৰয়েল গ্ল’বেল বিশ্ববিদ্যালয় (https://www.rgu.ac), গিৰিজানন্দ চৌধুৰী বিশ্ববিদ্যালয় (https://gcuniversity.ac.in) আদি৷

‘মনোবিজ্ঞান (Psychology)’ৰ বিভিন্ন পাঠ্যক্রমত নামভৰ্তি কৰিব পৰা অসমৰ বাহিৰৰ কেইখনমান শিক্ষানুষ্ঠান হ’ল – ৰাষ্ট্ৰীয় ক্ৰীড়া বিশ্ববিদ্যালয় (https://www.nsu.ac.in),  নেশ্বনেল ইনষ্টিটিউট ফৰ স্প’ৰ্টছ (https://www.nasm.edu.in), নেতাজী সুভাষ ৰাষ্ট্ৰীয় ক্ৰীড়া প্ৰতিষ্ঠান, পাটিয়ালা (https://nsnis.org), গুৰু নানক দেৱ বিশ্ববিদ্যালয় (https://online.gndu.ac.in), ৰাজস্থান কেন্দ্রীয় বিশ্ববিদ্যালয় (https://www.curaj.ac.in), জৈন বিশ্ববিদ্যালয় (https://www.jainuniversity.ac.in), তামিলনাডু ফিজিকেল এডুকেশ্বন এণ্ড স্প’ৰ্টছ য়ুনিভাৰছিটি (https://www.tnpesu.org), লক্ষ্মীবাই নেশ্বনেল ইনষ্টিটিউট অৱ ফিজিকেল এডুকেশ্বন (http://www.lnipe.edu.in), আই এছ এছ টি পুণে (https://www.isstpune.com), দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয় (www.du.ac.in), কলকতা বিশ্ববিদ্যালয় (https://www.caluniv.ac.in), পুণে বিশ্ববিদ্যালয়  ( http://www.unipune.ac.in), পাঞ্জাৱ বিশ্ববিদ্যালয় (http://puchd.ac.in), বৰকাতুল্লাহ বিশ্ববিদ্যালয়, ভূপাল (http://www.bubhopal.ac.in), খ্ৰীষ্ট বিশ্ববিদ্যালয় (https://christuniversity.in), প্ৰেচিডেন্সি কলেজ (https://presidencycollege.ac.in/), বেনাৰস হিন্দু বিশ্ববিদ্যালয়  (https://www.bhu.ac.in), এমিটি বিশ্ববিদ্যালয় (https://www.amity.edu), ৰাষ্ট্ৰীয় মানসিক স্বাস্থ্য আৰু স্নায়ুবিজ্ঞান প্ৰতিষ্ঠান (https://nimhans.ac.in), টাটা ইনষ্টিটিউট অৱ ছ’চিয়েল ছায়েন্স(https://tiss.edu), জামিয়া মিলিয়া ইছলামিয়া (https://jmi.ac.in), চেণ্ট্ৰেল ইনষ্টিটিউট অৱ ছাইকিয়াট্ৰি (https://cipranchi.nic.in), আলিগড় মুছলিম বিশ্ববিদ্যালয় (https://amu.ac.in), চণ্ডীগড় বিশ্ববিদ্যালয় (https://www.cuchd.in), পাৰুল বিশ্ববিদ্যালয় (https://paruluniversity.ac.in), চুইকাৰ একাডেমী অৱ ৰিহেবিলিটেশ্বন ছায়েন্সছ (https://sarsacademy.org.in), ফাৰ্গুচন কলেজ (https://www.fergusson.edu), ইনষ্টিটিউট অৱ হিউমেন বিহেভিয়াৰ এণ্ড এলাইড ছায়েন্স (https://ihbas.delhi.gov.in), ইন্দিৰা গান্ধী ৰাষ্ট্রীয় মুক্ত বিশ্ববিদ্যালয় (http://www.ignou.ac.in) আদি৷  ইয়াৰ উপৰিও আন প্ৰতিষ্ঠানসমূহৰ নাম জানিবৰ বাবে শিক্ষাৰ্থীসকলে ভাৰতীয় পুনৰ্সংস্থাপন পৰিষদৰ ৱেবছাইট(https://rehabcouncil.nic.in)তো চাব পাৰে আৰু এই প্ৰতিষ্ঠানসমূহত বিভিন্ন পাঠ্যক্রমত নাম ভৰ্তি কৰিব বাবে প্রয়োজন হোৱা সবিশেষ তথ্য জানিবৰ বাবে প্ৰতিষ্ঠানসমূহৰ ৱেবছাইটত চাব পাৰে ৷ লগতে নাম ভৰ্তি বাবে বিজ্ঞাপন বাতৰি কাকতত প্রকাশ হয় ৷

ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞান হৈছে এক গতিশীল আৰু সাৰ্থক ক্ষেত্ৰ, যিয়ে ক্ৰীড়াবিদৰ সৰ্বাঙ্গীণ উন্নয়ন আৰু সাফল্যত বিশেষ ভুমিকা পালন কৰে৷ মানসিক স্বাস্থ্যৰ যত্ন লোৱা, দলীয় পৰিৱেশ উন্নত কৰা, আঘাতৰ পৰা সাৰ পৰাত সহায় কৰা, আৰু কেৰিয়াৰ পৰিৱৰ্তনত সহায় কৰি ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানীয়ে ক্ৰীড়া উদ্যোগত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়ায়৷ সঠিক ব্যক্তিগত সক্ষমতাসমূহৰ সহায়ত, এই ক্ষেত্ৰৰ পেচাদাৰসকলে ক্ৰীড়াবিদৰ জীৱন আৰু কেৰিয়াৰত এক দীঘলীয়া প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে৷

ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানীসকলে ক্ৰীড়াবিদসকলৰ মানসিক আৰু আৱেগিক পৰিস্থিতিৰ উন্নতিৰ বাবে বিভিন্ন ঠাইত কাম কৰে৷ তেওঁলোকৰ কৰ্মস্থান আৰু পৰিৱেশ বহল আৰু বৈচিত্ৰ্যময়৷ ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানীয়ে ক্ৰীড়া ক্লাবসমূহত কাম কৰি ক্ৰীড়াবিদৰ মানসিক স্বাস্থ্য আৰু প্ৰদৰ্শন উন্নত কৰাত সহায় কৰে৷ব্যক্তিগত ক্ৰীড়াবিদ আৰু খেলুৱৈসকলৰ সৈতে ব্যৱহাৰিক মনোবিজ্ঞান আৰু প্ৰস্তুতিৰ ক্ষেত্ৰত সহায় কৰে৷বিদ্যালয় আৰু মহাবিদ্যালয়ত ক্ৰীড়া আৰু ফিটনেছৰ ক্ষেত্ৰত শিক্ষাৰ্থীৰ মানসিক মঙ্গল আৰু উন্নতিৰ বাবে সহায় কৰে৷ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানী মনোবিজ্ঞান ক্লিনিক আৰু কেন্দ্ৰত কাম কৰি ক্ৰীড়াবিদৰ মানসিক অৱস্থা পৰ্যালোচনা আৰু চিকিৎসা কৰে৷প্ৰদৰ্শন কলাৰ, যেনে সংগীত আৰু নৃত্য শিল্পীৰ সৈতে ক্ৰিয়াকলাপ আৰু মানসিক সহায় প্ৰদান কৰে৷ভাৰতীয় ক্ৰীড়া প্ৰাধিকৰণ (এছএআই)ত ক্ৰীড়া আৰু প্ৰশিক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত সহায় কৰে আৰু জাতীয় ক্ৰীড়া নীতি আৰু প্ৰকল্পসমূহৰ কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে৷

ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানীয়ে প্ৰধানকৈ অফিচ আৰু হাস্পাতল পৰিৱেশত কাম কৰে৷ এই স্থানসমূহত ক্ৰীড়াবিদৰ মানসিক অৱস্থা পৰ্যালোচনা আৰু ব্যৱহাৰিক পৰামৰ্শ প্ৰদান কৰা হয়৷ ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানীয়ে ক্ৰীড়াবিদৰ সৈতে প্ৰশিক্ষণৰ সময়ত আৰু প্ৰতিযোগিতাৰ পৰিৱেশত সময় কটায়৷  ক্ৰীড়াবিদৰ মনোবিকাৰ আৰু প্ৰদৰ্শনৰ পৰিস্থিতি প্ৰভাৱিত কৰিবলৈ সহায় কৰে৷ এই ক্ষেত্ৰত নিৰ্দিষ্টভাবে সক্ষম ব্যক্তিসকলৰ বাবে কৰ্মৰ সুযোগ উপলব্ধ৷ বিশেষভাবে সক্ষম ব্যক্তিসকলে তেওঁলোকৰ সক্ষমতাৰ আধাৰত ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰত সফলতাৰ সম্ভাৱনা আছে৷

ক্ৰীড়া মনোবিজ্ঞানীসকলৰ কৰ্মস্থল আৰু পৰিৱেশ বহল আৰু বৈচিত্ৰ্যময়, যি বিভিন্ন ক্ষেত্ৰ আৰু সংগঠনসমূহত কাম কৰাৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে৷ কাৰ্যপন্থাৰ নমনীয়তা আৰু বিশেষভাবে সক্ষম ব্যক্তিসকলৰ বাবে উপলব্ধ সুযোগে এই ক্ষেত্ৰৰ উন্নয়ন আৰু বিস্তাৰৰ ক্ষেত্ৰত সহায় কৰে৷

 

বুলজিৎ বুঢ়াগোহাঁই

কেৰিয়াৰ পৰামৰ্শদাতা   তথা

মুৰব্বী, যান্ত্রিক অভিযান্ত্রিক বিভাগ, অসম ডন বস্ক’ বিশ্ববিদ্যালয়

ফোন: ৯৪৩৫১৮৮৬৩০

ই-মেইল: buljit@gmail.com

www.buljit.com

 

বি.দ্র. কেৰিয়াৰ বিষয়ৰ বিভিন্ন কথা কোনো আগ্ৰহী শিক্ষাৰ্থীয়ে জানিব বিচাৰে, তেন্তে প্ৰত্যেক শনিবাৰে বিয়লি ৬-৯ বজাৰ ভিতৰত ফোন(৯৪৩৫১৮৮৬৩০)ত যোগাযোগ কৰিব পাৰে ৷

অন্যযুগৰ প্ৰকাশিত সংখ্যাসমূহ